مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری

در اثر سوختگی اختلال در املاح، مایعات و تحلیل عضلات بدن باعث کاهش وزن بیمار می گردد. بنابراین،  در زمان بروز سوختگی بسته به میزان و عمق سوختگی نیازهای تغذیه ای می تواند حتی تا 2 برابر افزایش یابد.

هدف از رژیم درمانی در این بیماران جلوگیری از ایجاد سوء تغذیه ، تقویت سیستم  ایمنی بیمار،  برقراری تعادل آب و الکترولیت ها ، تسریع در التیام زخم ها و همچنین کنترل قند خون در برخی از بیماران است.

نیاز بیماران دچار سوختگی به انرژی ، پروتئین ، ویتامین های  گروه  A, C , E, D, K, B و همچنین مواد معدنی روی ، کروم ، مس ، پتاسیم ، آهن ، کلسیم  و سایر مواد مغذی دیگر مانند اسیدآمینه های گلوتامین و آرژینین به عنوان   واحدهای سازنده پروتئین ها  و همچنین اسید چرب امگا – 3 افزایش می یابد.

یک رژیم غذایی سالم از 3 جزءاصلی تشکیل شده است:

1- کربوهیدارت : منظور ازکربوهیدرات انواع نان، برنج، غلات (گندم، جو)، سیب‌زمینی، ماکارونی و... می‌باشد. عمده کالری یا انرژی یک رژیم‌غذایی از منابع این گروه غذایی تامین می‌شود. این گروه ‌غذایی تامین‌ کننده ویتامین‌های گروه B می باشد که در سوختگی سطح آن کاهش می‌یابد.

2-پروتئین : باتوجه به اهمیت پروتئین در بهبود سوختگی باید از پروتئین های با کیفیت بالا استفاده گردد: مانند تخم مرغ ، شیر ، ماست، پنیر ، انواع گوشت ها

3- چربی: از مصرف غذاهای با چربی بالا خودداری کرد زیرا میزان بالای چربی ممکن است باعث کاهش سطح پاسخ سیستم ایمنی بدن گردد و در نتیجه باعث افزایش حساسیت بدن به عفونت شود . نوع چربی مصرفی مهم می باشد که بهتر است بیشتر از امگا – 3 و مواد غذایی غنی از این اسید چرب استفاده گردد .

نمونه رژیم غذایی پرکالری و پرپروتئین

  این نمونه رژیم روزانه 252 گرم کربوهیدرات ، 119 گرم پروتئین و 110 گرم چربی را تأمین می نماید.

صبحانه : نان 2 برش + پنیر 30 گرم ( به اندازه 1 قوطی کبریت ) + کره 1 قاشق مربا خوری + مربا 1 قاشق غذا خوری + شیر با چربی متوسط یا بالا 1 لیوان + عسل 1 قاشق غذا خوری

میان وعده : میوه 2 عدد یا 2 لیوان آب میوه تازه و طبیعی + کیک یزدی 1 عدد

ناهار : برنج پخته 25 قاشق غذاخوری + گوشت پخته 120 گرم + حبوبات پخته 2/1 لیوان + روغن مایع 2 قاشق غذاخوری + 1 کاسه سالاد + روغن زیتون 2 قاشق مرباخوری

میان وعده : 2 عدد میوه

شام : نان 4 برش + تخم مرغ 2 عدد + مایونز 1 قاشق غذاخوری + 1 عدد گوجه ، 1 عدد خیار

قند های ساده : عسل ، انواع مربا ، شیرینیجات ، انواع کیک ، قند و شکر ( به میزان توصیه شده )

نکات مهم 

جهت جلوگیری از افزایش استرس در بیماران دچار سوختگی ؛ بیماران باید از خوردن مواد غذایی استرس زا مانند قهوه ، الکل ، چای زیاد و پر رنگ قندهای ساده به میزان زیاد ، مواد غذایی صنعتی و فرآوری شده ( سوسیس ، کالباس ، غذاهای آماده طبخ ، انواع نوشابه ها ، نوشیدنی ها و آب میوه های صنعتی و تجاری و ........ )خودداری نمایند مصرف زیاد و بیش از اندازه قندهای ساده علاوه بر افزایش میزان استرس در بیمار باعث افزایش قند خون شده و در عاملی برای خروج آب از سلول ها و کم آبی بدن و حتی اختلالات تنفسی می گردد . برای ایجاد آرامش می توان از 1 لیوان شیر گرم یا 1 عدد سیب در هنگام خواب بهره برد . استفاده از منابع ویتامین D ، منابع ویتامین گروه B کمپلکس و منابع ویتامین C بهره برد .

فهرست مواد غذایی پر کالری پر پروتئین : نان و غلات : غلات پخته ( فرنی یا حلیم ) با شیر ، کره و شکر – برنج – ماکارونی با گوشت ، قارچ و پنیر – سیب زمینی با کره – انواع نان سبوس دار

سبزی ها:تمامی انواع سبزی ها به صورت خام ، پخته و یا سرخ شده

میوه ها:انواع میوه تازه ، آب میوه تازه و طبیعی ، کمپوت انواع میوه ، میوه خشک شده و یا سالاد میوه

گوشت و مواد غذایی پروتئینی: انواع گوشت آبزیان ،  ماکیان و دام به صورت آب پز ، کبابی ، و سرخ شده با  کره یا روغن مایع و همچنین افزودن پودر شیر خشک به انواع سوپ وسس

شیر و فرآورده های آن:شیر و ماست با چربی متوسط و بالا ، خامه ، بستنی ، انواع پنیر ( پنیر خامه ای ) ، افزودن پودز شیر خشک به شیر ، دوغ

چربی ها:انواع روغن های مایع ( بهترین نوع روغن زیتون ) ، کره مایونز ، دانه های روغنی ( پسته, بادام ، فندق ، گردو و غیره ) البته خام

حبوبات:عدس ، لوبیا چیتی ، لوبیا قرمز به صورت پخته در غذا یا همراه با سیب زمینی و آب گوش یا گوشت

از آنجایی که این بیماران دچار بی اشتهایی می باشند؛بعد از تنظیم ترکیبات رژیم غذایی، مواد غذایی مورد نیاز در تعداد وعده های بیشتر و مقدار کم در هر وعده، در اختیار آن ها قرار گیرد و تاحد امکان از موادغذایی مورد علاقه بیمار استفاده گردد