حمایت تغذیهای در بیماران دچار سوختگی، نقش حیاتی بازی دارد. در این بیماران نیاز به انرژی و پروتئین تا دو برابر یک فرد سالم افزایش مییابد. حمایت تغذیهای در بیماران مبتلا به سوختگی سبب کاهش پاسخ التهابی، کاهش از دست رفتن بافت عضلانی، بهبود زخم، کاهش عفونت، بهبود یکپارچگی و عملکرد دستگاه گوارش و کاهش مدت زمان بستری میشود.
در مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری، کارشناسان تغذیه و رژیم درمانی نظارت مستقیم بر تغذیه بیماران بستری دارند و رژیم غذایی متناسب با شرایط بیمار برای ایشان تجویز مینمایند.
همچنین جهت ارائه مشاوره، کارشناسان تغذیه، همه روزه از ساعت 12 الی 14 در دفتر تغذیه آمادهی پاسخگویی به سوالات مراجعین (بیماران پس از ترخیص از بیمارستان و همچنین بیماران سرپایی) در خصوص ارائه رژیم مناسب غذایی برای بیماران دچار سوختگی هستند.
|
دفتر تغذیه و رژیم درمانی: ساختمان درمان،طبقه همکف، لابی داخلی، ابتدای ورودی راهروی درمانگاه شماره تماس: (داخلی 206)88770031 |
در این قسمت برخی از سوالات پرتکرار مراجعین در خصوص تغذیه بیمار آورده شده است همچنین جهت دریافت اطلاعات بیشتر می توانید به قسمت پملفتهای آموزشی تغذیه در سوختگی در وب سایت بیمارستان مراجعه نمایید.
| سوالات پرتکرار |
1- آب گوشت یا آب ماهیچه برای بیمارم بیاورم؟
پاسخ: بطور کلی نه. آب گوشت یا آب ماهیچه که صاف شده باشد ارزش غذایی کافی برای بیمار ندارد و انتخاب خوبی برای بیمار دچار سوختگی نمیباشد. آب گوشت برخلاف تصور عموم فاقد هر نوع ماده پروتئینی است و تنها چربی اشباع دارد. در مواردی که بیمار حالت تهوع داشته باشد دریافت مایع چرب میتواند باعث بدتر شدن آن شود. همچنین اگر چربی آن زیاد باشد میتواند جلوی اشتهای بیمار را بگیرد و مجموع دریافت غذایی او را کم کند.
2- تخم بلدرچین یا تخم مرغ؟
پاسخ: از نظر ارزش غذایی این دو تخم ماکیان تفاوتی در بیمار دچار سوختگی ندارند و تنها میتواند هزینه اضافی به خانواده بیمار وارد کند.
3- میوه یا آبمیوه کدام بهتر است؟
پاسخ: پاسخ این سوال بسته به شرایط بیمار شما دارد
در ساعات و روزهای ابتدایی سوختگی باتوجه به اشتهای کم بیمار و عدم تمایل به مصرف غذا استفاده از آبمیوه تازه میتواند انتخاب بهتری باشد و بیمار را در جهت رسیدن به موادمغذی پیش ببرد.
بطور کلی در بیماران دچار سوختگی عموما برای کاهش درد از مسکن های قوی استفاده می شود که از عوارض آن کندی حرکت دستگاه گوارش و یبوست می باشد. باتوجه به اینکه دریافت فیبر میتواند در بهبود آن موثرباشد بنابراین بسته به شرایط بیمار و تحمل دستگاه گوارش استفاده از میوه انتخاب بهتری است.
4- چه میوه ای برای بیمارم بیاورم؟
پاسخ: برای انتخاب نوع میوه باید به چند نکته توجه داشت: محتوای ویتامین C و A میوه، وجود زخم داخل دهان بیمار و آلرژی بیمار به میوه
میوه ای که استفاده از آن برای بهبود زخم بسیار متداول است آناناس می باشد که به علت محتوای ویتامین C بالا و آنزیم بروملین در ترمیم زخم ها موثر است. اما درصورتیکه داخل دهان بیمار زخم باشد این میوه میتواند برای بیمار آزاردهنده باشد.
5- در غذاها ادویه بریزم یا نه؟
پاسخ: پاسخ این سوال بسته به هر بیماری می تواند متفاوت باشد.
اگر بیمار شما دچار سوختگی در ناحیه صورت شده و داخل دهان یا لب ها زخم شده است افزودن ادویه های محرک مانند فلفل، زنجبیل و ... میتواند برای بیمار آزاردهنده باشد
اگر بیمار شما کودک است و خود کودک یا در خانواده سابقه آلرژی به ادویه ها وجود دارد در غذاها ادویه محرک استفاده نشود
6- چه سوپی برای بیمارم بیاورم؟
پاسخ: در بیماران سوختگی به علت اختلال در هورمون های استرس در بدن، اشتها کاهش مییابد. در این شرایط بهترین روش برای تامین حداکثر موادمغذی مورد نیاز استفاده از غذایی است که در حجم کم، کالری و موادمغذی بیشتری داشته باشد. بنابراین اگر سوپی که تهیه میکنید رقیق باشد گزینه مناسبی برای تامین کالری نیست. توصیه بر استفاده از سوپی است که محتویات زیر را شامل شود:
-حتما یک منبع پروتئینی داشته باشد: مانند مرغ، گوشت، تخم مرغ
-حتما طعم دهنده داشته باشد: مانند زردچوبه، آبلیمو یا آب نارنج در مقدار کم، سبزیجات معطر
-حتما حاوی منابع ویتامین AوC باشد. مانند: هویج، فلفل دلمه ای، سبزی های برگ سبز مثل جعفری، شوید
-استفاده از مواد غذایی پرکالری مانند روغن زیتون یا کره (در مقدار کم)
موارد ذکر شده درمورد سوپ برای بیمارانی است که از وضعیت حاد خارج شده اند و به اصطلاح stable شده اند.
7-چه گوشتی برای بیمارم خوب است؟ مرغ، ماهی، گوشت قرمز، بلدرچین یا بوقلمون؟
پاسخ: در ابتدا باید بدانیم که پروتئین اساسی ترین نیاز بیمار دچار سوختگی برای ترمیم زخم ها، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از عفونت میباشد. از این نظر تمامی انواع گوشت های ذکر شده تقریبا به ازای یک قوطی کبریت یا 30 گرم گوشت پخته محتوای پروتئینی یکسانی دارند. باتوجه به اشتهای کم بیماران، گوشتی که قابلیت هضم بهتری داشته باشد به سایر گوشت ها ارجحیت دارد که در این میان گوشت ماهی سریع الهضمتر از سایر گوشتها میباشد.
در انتخاب نوع گوشت باید به میزان چربی آن هم توجه کرد. بهتر است تاحدممکن چربیهای ظاهری گوشت برداشته شود و گوشت لخم استفاده کرد. گوشت ماکیان محتوای چربی پنهان کمتری دارند.
نکته قابل توجه دیگری که در انتخاب نوع گوشت مهم است از نظر مواد مغذی مانند ویتامین A است.
8-اگر بیمارم بی اشتهاست چیکار کنم؟
پاسخ: در بیماران دچار سوختگی به علت تغییری که در سطح هورمون های استرس ایجاد می شود عارضه بی اشتهایی بویژه در سوختگی های بالای 20درصد بیشتر دیده میشود و به مرور با پایدار شدن وضعیت بیمار این بی اشتهایی کاهش مییابد. در چند روز ابتدایی ممکن است بیمار دریافت غذایی خاصی از دهان نداشته باشد. بنابراین بسیار مهم است که برای شروع تغذیه از حجم بالا یا غذای چرب استفاده نشود و با مایعات پروتئینه استفاده شود.
9- لبنیات به بیمارم بدهم یا نه؟
پاسخ: بله درصورتیکه بیمار نسبت به لبنیات آلرژی یا عدم تحمل نداشته باشد.
در افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند با خوردن شیر معمولی دچار مشکلات گوارشی مانند دل درد، حالت تهوع، اسهال و استفراغ می شوند. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است از شیرهای کم لاکتوز یا بدون لاکتوز استفاده شود. اما در این افراد دریافت ماست و دوغ مشکلی ایجاد نمیکند. بنابراین در بیمار سوختگی به هیچ عنوان لبنیات حذف نمیشود زیرا با زخمهای باز مقدار زیادی از الکترولیتها حذف میشوند که با خوردن لبنیات قابل جایگزینی هستند.