مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری

به گزارش وبدا، دکتر محمد جواد فاطمی امروز در نشست خبری روز ملی پیشگیری از سوختگی در ستاد وزارت بهداشت با بیان این‌که در کشور آمار دقیقی از سوختگی نداریم، گفت: تعداد زیادی از بیماران سوختگی به طب سنتی غیرمعتبر مراجعه می‌کنند و برخی از بیماران دچار سوختگی‌های کوچک و جزئی می‌شوند که در مراکز درمان سرپایی، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها پذیرش می‌شوند، اما سوختگی در این مراکز گزارش نمی‌شود. بنابراین، اطلاع ما از سوختگی تنها بر اساس آمار بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی است.

وی افزود: بر اساس جمع‌آوری آمار وزارت بهداشت یا انجمن ققنوس، سالانه بین ۲۲ تا ۲۸ هزار نفر در بیمارستان‌ها و بخش‌های سوختگی سراسر کشور بستری می‌شوند و تقریباً سالانه ۳۰ هزار بستری سوختگی را اعلام می‌کنیم؛ اما این آمار کامل و دقیق نیست و ممکن است کمتر یا بیشتر باشد.

بروز سوختگی در ایران ۸ برابر متوسط جهانی است

این فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیم ادامه داد: افرادی که در بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی بستری می‌شوند، معمولاً سوختگی شدید دارند و حداقل ۱۰ درصد سطح بدن یا نقاط حساس بدن آن‌ها سوخته است و یا بیماری‌های همراه دارند. به ازای هر یک نفر بستری سوختگی، ۶ تا ۸ نفر بیمار سوختگی به صورت سرپایی درمان می‌شوند، به عبارتی سالانه بین ۱۸۰ تا ۲۴۰ هزار نفر در حوزه سوختگی به صورت سرپایی درمان می‌شوند.

وی آمار فوتی‌های بیماران سوختگی در کشور را ۳ هزار نفر در سال عنوان کرد و گفت: میزان مرگ و میر بیماران سوختگی در کشور ما دو برابر متوسط جهانی است، زیرا تجهیزات و امکانات بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی، بر خلاف دانش فنی و نیروی انسانی مجرب کشور، ناچیز، فرسوده و غیراستاندارد هستند.

دکتر فاطمی با اشاره به ترخیص سالانه ۲۷ هزار بیمار دچار سوختگی از بیمارستان‌ها، تاکید کرد: متأسفانه نیمی از این افراد معلول و دچار درجاتی از ناتوانی و از کارافتادگی هستند و مشکلات روانی و اجتماعی این بیماران بسیار زیاد است. متأسفانه از نظر بروز سوختگی، ایران در رتبه‌های بالاست و بروز سوختگی در ایران تقریباً ۸ برابر متوسط جهانی است.

مردان بیشتر از زنان دچار سوختگی می‌شوند

مؤسس انجمن ققنوس با بیان این‌که مردان بیشتر از زنان دچار سوختگی می‌شوند، گفت: مردان بیشتر با شعله و در حوادث محل کار می‌سوزند. برق‌گرفتگی در محل کار سالانه حدود ۲ هزار بیمار به جا می‌گذارد که اغلب این افراد جوان هستند و در کارگاه‌های ساختمانی مشغول به کارند. به علت حمل اجسام فلزی و تماس آن‌ها با خطوط انتقال برق، دچار برق‌گرفتگی می‌شوند و بر اساس مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شد، ۶۵ درصد از افراد دچار برق‌گرفتگی، قطع عضو می‌شوند.

وی بیشترین عامل سوختگی در زنان را مایعات داغ و شعله آتش عنوان کرد و خاطرنشان کرد: زنان بیشتر در محیط منزل دچار سوختگی می‌شوند. شایع‌ترین علت سوختگی کودکان نیز مایعات داغ است که شامل غذا و آب جوش می‌شود. آمار برق‌گرفتگی‌ها متفاوت و بین ۴ تا ۵ درصد است و سوختگی‌های شیمیایی که می‌تواند ناشی از حوادث کار باشد یا خشونت اجتماعی، درصد کمتری را به خود اختصاص داده است.

ابعاد اجتماعی و روانی سوختگی

دکتر فاطمی یکی از مشکلات بزرگ افراد دچار سوختگی را اشکال در مشاهده تصویر اعضای سوخته بدنشان دانست و گفت: همه وقتی خودشان را در آینه می‌بینند ناراحت نمی‌شوند، اما بیماران سوختگی دوست ندارند خودشان را در آینه ببینند و یا لازم می‌دانند که از دستکش یا ماسک استفاده کنند.

وی افزود: در برخی از بیماران سوختگی، فرزند از مادر سوخته می‌ترسد یا کودک دیگر به مادر نمی‌چسبد، یا فرزند به مادر می‌گوید که دیگر به مدرسه نیا و حتی مشکلات زناشویی و طلاق در بین زنانی که سوخته‌اند، بسیار شایع است، به‌خصوص اگر زن سوخته باشد. زنان بیشتر با مرد سوخته زندگی می‌کنند تا مردها با زن سوخته، حتی مردانی که مقصر سوختگی همسرانشان بوده‌اند.

رئیس هیئت مدیره انجمن ققنوس یادآور شد: برخی افراد سوخته در ارتباطشان با دیگران دچار مشکل می‌شوند. خودکشی، افسردگی و ایزوله شدن اجتماعی در بین بیماران سوختگی شایع است و بسیاری از این بیماران از منزل خارج نمی‌شوند و یا ازدواج نمی‌کنند و تا پایان عمر مجرد می‌مانند، زیرا با سوختگی نمی‌توانند کنار بیایند.

دکتر فاطمی با تأکید بر اینکه حمایت خانواده و جامعه به بازگشت بیماران سوختگی به زندگی عادی کمک بزرگی می‌کند، گفت: جامعه بی‌رحم است و در مقابل افرادی که مشکل دارند، دو کار بسیار شایع را انجام می‌دهد؛ اینکه از این افراد در اتوبوس، قطار، تاکسی و دیگر محیط‌ها می‌پرسند چه اتفاقی برای شما افتاده است؟ بیماران سوختگی می‌گویند از ما می‌پرسند که هنوز با همسرت زندگی می‌کنی؟ فرزندانت از تو نمی‌ترسند؟ تو چرا در فیلم ترسناک بازی نمی‌کنی؟ این جملات را مردم در جامعه به افراد سوخته گفته‌اند.

وی ادامه داد: زل زدن و خیره شدن به افراد سوخته و دارای مشکل یکی دیگر از رفتارهای شایع در جامعه است. از نظر آموزش ارتباط با همدیگر، همه ما مشکل داریم. زل زدن به بیمار سوخته، باعث ناراحتی او می‌شود. یک بیمار اسیدپاشی امروز به من می‌گفت بارها بعد از اسیدپاشی، مردم با سوالاتی که طرح کرده و رفتاری که با من داشته‌اند، روی من اسید ریخته‌اند. یکی از بیماران اسیدپاشی می‌گفت در اتوبوس شرکت واحد بودم که یک مادر مرا به زور از اتوبوس پیاده کرده و گفت بچه‌ام از تو می‌ترسد و پیاده شو.

مؤسس انجمن ققنوس تأکید کرد: باید به مردم یاد دهیم که با همدیگر چگونه رفتار کنند. بیماران سوختگی در جامعه، حاشیه‌ای هستند که ما آن‌ها را به حاشیه رانده‌ایم. کودکان کار، زنان بی‌سرپرست و معتادان را ما با رفتارهای‌مان به حاشیه رانده‌ایم و طردشدگان جامعه هستند؛ بیایید کمک کنیم صدای این به حاشیه رانده‌شدگان باشیم و دوباره آن‌ها را به زندگی عادی برگردانیم.

سوختگی در وزارت بهداشت ساختارمند شود

رئیس سابق بیمارستان حضرت فاطمه(س) با اشاره به توانمندی‌های بالای متخصصان و وجود دانش فنی در حوزه سوختگی، تأکید کرد: یکی از خواسته‌های ما از وزارت بهداشت این است که سوختگی در ساختار وزارت بهداشت دیده شود، که از دهه ۹۰ چنین درخواستی داشته‌ایم و تا کنون اجرایی نشده است.

دکتر فاطمی یکی از مشکلات سوختگی را نداشتن متولی در وزارت بهداشت عنوان کرد و بر ضرورت داشتن آمار دقیق از سوختگی، افزایش مراکز و تخت‌های سوختگی، استاندارد بودن این مراکز و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن پانسمان‌های نوین سوختگی تأکید کرد.

وی افزود: از سوی دیگر، در تمام دنیا و اکثر کشورهای توسعه‌یافته که سوختگی مشکل اصلی آن‌ها نیست، یک روز یا هفته در سال برای آگاهی از سوختگی در تقویم‌شان وجود دارد، اما در ایران که سوختگی از مشکلات اساسی و البته قابل پیشگیری است، در تقویم رسمی کشور ثبت نشده است. یک تومان سرمایه‌گذاری در راستای پیشگیری از سوختگی، ۳۰ برابر سوددهی دارد.

دکتر فاطمی با اشاره به تلاش‌های انجمن ققنوس برای ورود روز پیشگیری از سوختگی به تقویم رسمی کشور، گفت: از سال ۹۶ روز ملی پیشگیری از سوختگی را برگزار می‌کنیم و وزارت بهداشت و ارشاد و کارگروه شورای عالی انقلاب فرهنگی، این روز را مصوب کرده‌اند، اما هنوز وارد تقویم نشده است.